Pills, pills, pills

Het is een veelbesproken onderwerp de voorbije maanden. Psychofarmaca. Pillen die je gelukkig (zouden moeten) maken en je zorgen in één slikbeweging wegnemen. De ene is radicaal tegen, de andere pro, een enkeling brengt nuance.

Een van die nuancerende stemmen is Hanne, een jonge vrouw die in De Morgen getuigt over haar medicatiegebruik. Ze somt een indrukwekkende hoeveelheid psychofarmaca op. Tien verschillende soorten slikte ze de voorbije jaren. Mijn eerste gedachte: onvoorstelbaar. Tot ik zelf begon te tellen. Negen kreeg ik er al voorgeschreven. En ik nam ze allemaal in een tijdspanne van zes maanden.

Etumine (atypisch antipsychoticum)
Serlain (SSRI antidepressivum)
Seroquel (atypisch antipsychoticum)
Seroxat (SSRI antidepressivum)
Solian (atypisch neurolepticum)
Tranxene (anxiolyticum)
Trazolan (antidepressivum)
Valium (anxiolyticum)
Xanax (anxiolyticum)

Dat zijn ze. Josh Homme zou er ongetwijfeld een geweldige hit over kunnen schrijven. Ik bespaar jullie het volledige verhaal over mijn pillenhistoriek. Maar één ervan wil ik uit- en toelichten, al was het maar omdat ik hoor hoe veel vrienden en kennissen dat nog dagelijks voorgeschreven krijgen. Xanax.

Het begon met eentje om de examenvrees voor mijn rijexamen te temperen, het eindigde met een doos die het formaat had van een family pack en op twee weken tijd leeg was.

Ik slikte het vijf jaar lang. Het begon met eentje om de examenvrees voor mijn rijexamen te temperen, het eindigde met een doos die het formaat had van een family pack en op twee weken tijd leeg was. Ik was achttien toen mijn huisarts me voor het eerst dit anxiolyticum in de vorm van een benzodiazepine voorschreef. De eerste twee jaar nam ik het nauwelijks. Maar op mijn twintigste begon ik steeds vaker paniekaanvallen te krijgen. Nochtans had ik daar op het eerste zicht geen enkele reden toe.  Ik huurde een ruime duplex voor een prikje, kreeg een once in a lifetime jobaanbieding en had tonnen fijne vrienden.

Wat wil een mens nog meer, toch? Niets. En net dat werd mijn grootste probleem. Het ging me zodanig voor de wind, dat ik ervan overtuigd was dat er wel iéts moest mislopen. Ik maak dingen stuk. Zo gaat dat nu eenmaal. Dus begon ik te piekeren over wat er precies zou kunnen misgaan. Immers, als ik er al aan dacht voor het kon gebeuren, dan kon ik het misschien wel tegenhouden. Zo werkt het leven natuurlijk niet, maar angsten zijn allesbehalve vatbaar voor rationele argumenten. Eens je er naar op zoek gaat, zie je overal gevaren. Voor ik het wist, kwam ik de dag niet meer door zonder kalmeerpillen.

Of ik me daar dan zelf nooit vragen bij stelde? Meermaals. Luidop, zelfs. Maar mijn huisdokter wuifde dat telkens weg met een nieuw voorschrift.

Of ik me daar dan zelf nooit vragen bij stelde? Meermaals. Luidop, zelfs. Maar mijn huisdokter wuifde dat telkens weg met een nieuw voorschrift. En wie ben ik om een dokter met acht jaar universitaire opleiding tegen te spreken? Dus werden de dozen steeds groter, de dosissen steeds hoger.

Op een gegeven moment schreef mijn dokter me ook Xanax Retard voor: tabletten met gereguleerde afgifte, die ervoor zorgen dat je de hele dag door een hoeveelheid in je bloed hebt. Eentje ‘s ochtends en eentje ‘s avonds. En dan nog een grote doos gewone, voor wanneer de tabletten met hun gereguleerde afgifte niet voldoende bleken om mijn paniekaanvallen te controleren. Dat was het moment waarop ik een doorverwijzing naar een psycholoog en psychiater eiste.

Bijna elke studie wijst uit dat benzodiazepines slechts effectief zijn gedurende één week. Al vanaf de tweede week vermindert hun werking en heb je een hogere dosis nodig om hetzelfde effect te bekomen.

Bijna elke studie wijst uit dat benzodiazepines slechts effectief zijn gedurende één week. Al vanaf de tweede week vermindert hun werking en heb je een hogere dosis nodig om hetzelfde effect te bekomen. Eén week. Ik slikte het middel vijf jaar lang, en ik weet dat ik lang niet de enige ben.

Bovendien komen de symptomen na gebruik van benzodiazepines dubbel zo hard terug. In plaats van minder paniekaanvallen te krijgen, kreeg ik er dus enkel meer. Ik voelde me niet beter, maar slechter. En er was niémand die het nodig vond om me dat te vertellen, tot ik terechtkwam bij een psychiater die wel inzag hoe onverantwoord het was dat ik zulke zware medicatie slikte op zo’n jonge leeftijd.

Met zijn hulp (en die van Valium en Tranxene, want rechtstreeks afkicken van Xanax blijkt onmogelijk) kon ik vrij snel afbouwen, maar de ontwenningsverschijnselen zijn tot op vandaag aanwezig. De tremor die ik eraan overhield (zo hevig dat ik er opnieuw medicatie voor moest slikken) verdween na een tweetal jaar, maar de geheugenproblemen zijn er nog steeds. Die zijn niet ernstig en wellicht onmerkbaar voor mijn omgeving. Maar ik merk het wel, en dat is soms erg frustrerend. Vooral omdat ik er telkens weer aan herinnerd word hoe ondoordacht mijn huisdokter met me is omgegaan, terwijl ik haar vertrouwde.

Er is te weinig geweten over deze middelen om te weten hoe veel schade ze precies aanrichten, maar ze richten schade aan. En dat is wel een rationeel argument waar je terecht bezorgd om mag zijn.

Wat ik hier nu eigenlijk mee wil bereiken? Dat iedereen die dergelijke medicatie voorgeschreven krijgt kritisch blijft. Ik ben absoluut niet tégen het gebruik van psychofarmaca – zo lang het in combinatie met goede opvolging en therapie gebeurt. Op dit moment slik ik een antidepressivum dat me goed doet, dat me vooruit helpt – dat me helpt bij het omgaan met mijn gedachten en gevoelens in plaats van ze te maskeren. En dat is wat medicatie hoort te doen.

Wanneer je ook maar enigszins het gevoel hebt dat je medicatie je meer kwaad dan goed doet: trek aan de alarmbel. Ga langs bij een andere dokter, al was het maar om diens opinie te horen. Er is te weinig geweten over deze middelen om te weten hoe veel schade ze precies aanrichten, maar ze richten schade aan. En dat is wel een rationeel argument waar je terecht bezorgd om mag zijn.